Ana Sayfa | DPT Hakkında | İletişim
 

DOLAR
Alış
TL
Satış
TL
EURO
Alış
TL
Satış
TL
 
 
Resmi Gazete
Ticaret Bakanlığı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Adalet Bakanlığı
Aile ve Çalışma Bakanlığı
Hazine ve Maliye Bakanlığı
Kültür ve Turizm Bakanlığı
Sanayi Bakanlığı
Türk Patent Marka Kurumu
Ticaret Sicil Gazetesi
 

KOBİ SÖZLÜĞÜ
 
A - B - C - Ç - D - E - F - G - H - I - İ - J - K - L - M - N - O - Ö - P - R - S - Ş - T - U - Ü - V - Y - Z
 
Sözlükte Ara :
T Harfinde Ara :
 
 
Tahkim
Yabancı sermaye yatırımlarından doğan hukuksal uyuşmazlıkların, ülke yargı organlarında değil, iki tarafça belirlenen bir hakem kurulunda çözümlenmesi anlamındadır. Türkiye'de kamu hizmetleri 'imtiyaz' kabul edildiğinden, bu hizmetlerin devri Danıştay incelemesine tabiydi. Kamu hizmeti niteliğindeki bir hizmeti, özel bir kuruluşa devretmek isteyen kamu kuruluşu, Anayasa gereği sözleşmeyi Danıştay'a göndermek zorundaydı. Danıştay da tarafların uluslararası tahkime gitmesini kabul etmiyordu. Anayasa değişikliği, kamu imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden ya da devletin, KİT'lerin veya diğer kamu kurumlarının özel hukuk sözleşmeleriyle yürüttüğü hizmetlerden doğan anlaşmazlıkların, ülke dışında tarafların belirleyeceği bir yabancı hakem tarafından çözülebilmesine olanak tanıdı. Danıştay'ın inceleme yetkisi de, 'görüş bildirme' ye indirgenmiş oldu. 13 Ağustos 1999'da TBMM'nde yapılan oylama ile tahkime olanak sağlanması amacıyla Anayasa'da değişiklik yapılması oylandı. Başbakan Bülent Ecevit'in teşekkür ettiği Anayasa değişikliği, TBMM'ce 448 kabul, 45 ret ve 11 çekimser oyla kabul edildi. Sendika ve demokratik sivil kuruluşların oluşturduğu "Emek Platformu" tahkime karşı çıkmıştı.

Tahvil (Debenture, Oblıgatıon, Bond)
Devletin 1 yıl, anonim ortaklıkların en az 2 yıl ve daha uzun vadeyle, ödünç para bulmak amacıyla, itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetleridir. Türkiye'de Anonim Şirketlerin ihraç ettikleri tahviller Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabidirler

Tahvil
Anonim şirketlerin kaynak bulmak amacıyla Ticaret ya da Sermaye Piyasası kanunlarına göre, itibari kıymetleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetidir.

Takasbank
Borsada kote olan senetlerin işlemlerin düzgün olarak işlenmesi ve düzenli olarak tutulması amacıyla borsada saklanmasıdır. İMKB'de işlem gören senetlerin muhafazası ile görevli olan İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş., kote olan senetlerin büyük bir kısmını muhafaza ettiği için ayrıca fiziki bir dolaşıma engel olmakta ve şirketleri senet basma külfetinden kurtarmaktadır.

Tam İstihdam
Bir ekonominin ulaşabileceği pratik istihdam sınırı.

Tasarruf
Gelirden tüketimin çıkartılması ile elde edilir.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
Tasarruf mevduatı sahiplerini belirli bir tutara kadar ilgili bankanın ödeme yetersizliği riskine karşın sigorta etmektir.

Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim / Carrıage Paıd To (CPT)
Bu terim satıcının, malın kararlaştırılan varış yerine kadar taşınması için gerekli navlunu ödediği anlamına gelir. Malın yitik ve hasarına ait rizikolarla birlikte taşıyıcıya teslimden itibaren doğabilecek ek masraflar, malların taşıyıcının nezaretine verilmesinden itibaren satıcıdan alıcıya geçer.

Taşıma Ücreti Ve Sigorta Ödenmiş Olarak Teslim / Carrıage And Insurance Paıd To (CIP)
Taşıyıcı bir taşıma sözleşmesinde demir, kara, deniz, hava, içsu taşımacılığı ya da bunların birleşmesi sonucu ortaya çıkan taşımacılık işlemini üstlenen kimsedir.

Taşıyıcıya teslim/Free Carrıer(FCA)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ihraç gümrüğünden geçirilip, alıcı tarafından belirlenen taşıyıcıya, belirlenen yer ya da noktada teslimi ile son bulur.

TEFE
Toptan Eşya Fiyat Endeksi. Enflasyon rakamı olarak alınır.

Temettü (Kar payı)
Gerçekleşen kardan ortakların hisseleri oranında aldıkları kar payı.

Tevsi
Mevcut olan kapasitenin iki katına çıkarılması

Ticari işletmede teslim/Ex Works(EXW)
"Ex works" satıcının malları işletmesinde (fabrika,depo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. Satıcı, aksi kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden ya da malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu noktadan itibaren varış yerine değin, malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu terim tüm satış şekilleri içinde satıcı için en az yükümlülüğü ihtiva eden bir satış şeklidir.Bu teslim şeklinde sözleşmede belirtilen satış bedeline yalnızca ambalajlanmış mal bedeli dahildir. Yani teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye, yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir.

Ticari Kiralama Yoluyla Yapılan İhracat (TKYYİ)
Malların mülkiyeti devredilmeden ,yurt dışındaki firma ya da kullanıcılar ile yapılan kira kontratları gereği kiraya verilmesi ve süre bitiminde de kiralanan malların tekrar geri getirilmesi ticari kiralama olarak tanımlanır.Burada ihraç edilen şey malın kendisi değil, bir hizmettir.

Toplu hak uyuşmazlığı
Uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin yorumundan doğan sorunların uyuşmazlığa neden olmasıdır. Sendikanın yetkili organları, "Uyuşmazlık Tutanağı" tutarak işveren yetkilileriyle "uyuşmazlık toplantıları" düzenler. Sendika, uyuşmazlığın çözümlenememesi durumunda iş mahkemesine başvurma hakkını kullanır. Bu sürecin nasıl olacağı toplu iş sözleşmesinde ve yasalarda açık olarak belirtilmiştir.

Toplu İş Sözleşmesi
Toplu iş sözlemesi, işçi sendikası ile işveren ya da işveren örgütü arasında sürdürülen görüşmeler sonucu belirli bir dönem geçerli olan belgedir.

Transit Ticaret Kapsamında İhracat
Transit ticaret, malların bir ülkeden alınıp bir başka ülkeye satılması şeklinde bir ticaret şeklini ifade etmektedir. Transit ticarette , Türkiye’ye bir mal ithalatı sözkonusu olmadığından ithalat formaliteleri ve ithalatla ilgili vergisel yükümlülükler mevcut değildir. Benzer şekilde, Türkiye’den bir mal çıkışı olmadığından ihracat formaliteleri de mevcut değildir. Ancak, bu tür malların Türkiye’de bir antrepoya getirilmesi, antrepoda bir süre kalması, hatta ambalaj değişikliği gibi basit işlemlere tabi tutulması mümkündür.

TSEK Markası
Üzerine ve/veya ambalajına konulduğu ürünlerin Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygun olarak imal edilip piyasaya arz edildiklerini belirten ve aktedilen sözleşme çerçevesinde kullanılabilen, 556 sayılı Markaların Kullanılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre dört ayrı tipte tescil edilen monogramlardır.

Tüketici
Bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan ve tüketen gerçek veya tüzel kişi

Türk Standardı
132 sayılı kuruluş kanunu ile her türlü madde ve mamuller ile usul ve hizmet standardlarının hazırlanması görevi Türk Standardları Enstitüsü’ne verilmiş olup yalnız TSE tarafından hazırlanan standardlar adını alır.

Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi
Kanun ve tüzüklerin emrettiği diğer ilanlar ve mahkemeler, resmi daireler ve kamu tüzel kişileri tarafından ticaret işleriyle ilgili olarak verilen ilanlar ve iflas memuru tarafından hazırlanan iflas ve konkordataya ait kazai kararları yayınlayan gazetedir. Türk Ticaret Kanunu, gazetenin yayın hakkını Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın denetim ve gözetiminde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 'ne tanımıştır. 25 Şubat 1957 tarihinden bu yana Ankara'da yayımlanmaktadır.

DPT 2011 ® Her Hakkı Saklıdır.
dpt@dpt.com.tr